by Van PC 
Giống như trong thị trường chứng khoán, chúng ta cần sàn giao dịch chứng khoán để có thể mua bán chứng khoán. Trong thị trường Cryptocurrency cũng vậy, bạn cần sử dụng sàn giao dịch để giao dịch tiền mã hóa. Có 2 loại sàn tiền mã hóa: sàn giao dịch tập trung (CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Hôm nay, P7 Finance sẽ giúp các bạn phân biệt khái niệm cũng như ưu, nhược điểm của 2 sàn này nhé!
Sàn giao dịch tiền mã hóa là gì?
Trước khi bắt đầu thảo luận về sàn giao dịch tập trung và sàn phi tập trung, trước tiên chúng ta hãy tìm hiểu sàn giao dịch tiền mã hóa là gì nhé!
Sàn giao dịch tiền mã hóa là nơi bạn có thể mua hoặc bán tiền mã hóa. Mỗi sàn giao dịch tiền mã hóa có các quy tắc và quy định riêng, nhưng tất cả đều cung cấp cho bạn quyền giao dịch mua – bán các loại tiền mã hóa phổ biến nhất. Có 2 loại sàn giao dịch: sàn giao dịch tập trung (CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX)
Sàn giao dịch tập trung (CEX) là gì?
Sàn giao dịch tập trung (CEX – Centralize Exchange) là sàn giao dịch tiền mã hóa được quản lý và giám sát bởi một bên thứ ba. Toàn bộ giao dịch, tài sản của bạn sẽ do bên sàn giám sát. Một số sàn giao dịch tập trung phổ biến hiện nay mà ai tham gia thị trường Cryptocurrency cũng có thể biết đến là: Binance, Houbi, Kucoin, Okex,…
Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) là gì?
Sàn giao dịch tiền phi tập trung (DEX – Decentralize Exchaneg) là sàn giao dịch không dựa vào một bên thứ ba để lưu trữ, quản lý tiền mã hóa. Tất cả tiền mã hóa trong sàn giao dịch này được lưu trữ trên blockchain. Một số sàn giao dịch phi tập trung phổ biến: Uniswap, 1inch, pancakeswap,…
So sánh sàn CEX và DEX
GFS sẽ giúp bạn phân biệt kỹ hơn và 2 loại sàn giao dịch phổ biến nhất hiện nay nhé:
Quản lý tài sản
Đối với sàn giao dịch tập trung, hầu hết quyền kiểm soát tài khoản của bạn thuộc về bên thứ ba điều hành sàn giao dịch. Còn với sàn giao dịch phi tập trung, người dùng sẽ kiểm soát tất cả tài khoản từ giao dịch đến lưu trữ tài sản.
Vì lý do “phi tập trung” như vậy mà sàn giao dịch phi tập trung đang dần trở nên phổ biến hơn.
Bảo mật
Các sàn giao dịch phi tập trung có độ bảo mật cao hơn các sàn giao dịch tập trung. Sàn giao dịch tập trung có thể bị hack thông tin, khi đó bạn có thể sẽ mất hết tài sản. Một số vụ hack sàn chấn động có thể nhắc đến: sàn Mt. Gox (2011 – 2014) làm mất 792.500 BTC, sàn Poloniex mất 97BTC (2014), Bitfinex làm mất gần 120.000 BTC (2016),…
Các nền tảng phi tập trung an toàn hơn vì ít có rủi ro bị hack hơn trừ khi nó liên quan đến cổng bảo mật DEx. Gần đây nhất, có vụ tấn công Poly Network ngày 10.8.2021 được ghi nhận là vụ đánh cắp tiền mã hóa lớn nhất lịch sử tính đến thời điểm hiện tại, khiến nền tảng này mất hơn 600 triệu USD. Tin tặc đánh cắp hàng trăm triệu USD tiền ảo nhờ khai thác lỗ hổng trong hệ thống Poly Network.
Tuy bảo mật hơn sàn giao dịch tập trung, sàn giao dịch phi tập trung cũng cần phải làm tốt hơn cánh cổng bảo mật của mình để không tạo bất cứ lỗ hổng nào cho hacker có thể xâm nhập.
Mức độ phổ biến
Hiện tại, các sàn giao dịch tập trung phổ biến hơn các sàn phi tập trung vì sàn giao dịch tập trung ra đời trước, giao diện thân thiện dễ sử dụng và tính thanh khoản tốt hơn.
Sàn giao dịch phi tập trung đang dần phổ biến hơn. Binance cũng đã ra mắt sàn giao dịch phi tập trung của mình.
Phí giao dịch
Các nền tảng tập trung sẽ áp đặt các khoản phí đối với mỗi giao dịch. Các khoản phí này khác nhau giữa các sàn khác nhau (thường tính trên % giao dịch). Các sàn giao dịch phi tập trung không tính phí hoặc phí thấp cho việc khớp lệnh trên blockchain.
Tính năng
Về tính năng, các sàn giao dịch tập trung có lợi thế hơn so với các sàn giao dịch phi tập trung. Đây cũng là lý do khiến sàn giao dịch tập trung phổ biến hơn. Bạn có thể theo dõi giá, đặt sẵn lệnh mua-bán, sử dụng công cụ quản lý danh mục đầu tư, thêm vào danh sách yêu thích các mã token bạn đang cân nhắc,…
Các sàn giao dịch phi tập trung có các loại lệnh khá hạn chế và không cung cấp giao dịch ký quỹ (và các tính năng tương tự) cho người dùng.
Thanh khoản
Các sàn giao dịch tập trung có tính thanh khoản cao hơn vì nhiều người dùng thực hiện các lệnh cụ thể theo xu hướng thị trường. Hơn nữa, sàn giao dịch tập trung có AMM – Automated Market Maker là các công cụ đem lại tính thanh khoản tự động cho các sàn giao dịch, bổ sung thêm tính thanh khoản cho nền tảng.
Các nền tảng phi tập trung không có nhiều tính thanh khoản như các nền tảng tập trung vì chúng mất thời gian để khớp lệnh và mức độ phổ biến sàn này cũng thấp hơn sàn giao dịch tập trung.
Tốc độ
Các nền tảng phi tập trung chậm hơn so với các nền tảng tập trung. Theo một phân tích, các sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung mất trung bình 10 mili giây để thực hiện các giao dịch trong khi một sàn giao dịch phi tập trung mất tối thiểu 15 giây để khớp và thực hiện một giao dịch. Nếu thanh khoản quá nhỏ, một sàn giao dịch phi tập trung có thể mất hơn một phút để hoàn thành một giao dịch.
Rủi ro về mật khẩu
Khi bạn đăng ký tài khoản sàn giao dịch tập trung, bạn sẽ làm thêm các bước đăng ký bảo mật ngoài mật khẩu như bảo mật bằng email, số điện thoại, kyc,… Nếu bạn quên mật khẩu, sàn giao dịch tập trung sẽ hỗ trợ cung cấp lại mật khẩu cho bạn.
Khi bạn tham gia giao dịch trên sàn giao dịch phi tập trung, bạn cần kết nối với ví cá nhân. Nếu bạn quên hay làm mất từ khóa khôi phục ví, bạn sẽ mất hết tài sản của mình!
Cách sử dụng
Sàn giao dịch tập trung có giao diện thân thiện, thao tác sử dụng cũng dễ dàng hơn. Đối với sàn giao dịch phi tập trung, đòi hỏi người dùng cần nhiều kỹ năng hơn, cẩn thận hơn và thao tác cũng khó đây. Đây là một trong những hạn chế của sàn DEX đối với người dùng mới. Hầu hết người dùng mới khi bắt đầu vào thị trường, họ sẽ làm quen với các sàn giao dịch tập trung trước.
Lời kết
Bây giờ bạn đã có thể phân biệt sàn giao dịch tập trung (CEX) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX) rồi phải không? Mỗi sàn đều có ưu, nhược điểm riêng của mình. Để tối ưu hóa việc đầu tư, bạn nên hiểu và biết cách sử dụng cả 2 loại sàn giao dịch này nhé! Bạn có thể tham khảo thêm các bài viết này để được hướng dẫn thêm về cách giao dịch trên các sàn.
