Liệu Đạo luật GENIUS có thực sự kiểm soát được Tether?

Trong bối cảnh stablecoin ngày càng đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái tài sản kỹ thuật số, Tether (USDT) – đồng stablecoin lớn nhất thế giới – đang đối mặt với cuộc khủng hoảng pháp lý lớn nhất từ trước đến nay. Đạo luật GENIUS đang tiến gần đến việc được thông qua và nếu trở thành luật, nó có thể buộc Tether phải lựa chọn giữa ba con đường: tuân thủ toàn diện, rút khỏi thị trường Hoa Kỳ, hoặc phát hành một stablecoin hoàn toàn mới dành riêng cho thị trường này.
Đây không chỉ là bước ngoặt với Tether, mà có thể là đòn bẩy tái cấu trúc toàn bộ thị trường stablecoin toàn cầu.
📜 Đạo luật GENIUS là gì và tại sao Tether lại bị nhắm đến?
GENIUS – viết tắt của Guaranteeing Essential National Infrastructure and U.S. Stability Act – là một dự luật do Thượng nghị sĩ Jack Reed (Rhode Island) dẫn đầu, với mục tiêu thiết lập hàng rào pháp lý chặt chẽ đối với stablecoin.
Tether – dù không được nêu đích danh trong tiêu đề dự luật – đã bị trực tiếp chỉ trích trong các phiên điều trần công khai:
“Tether chưa từng thực hiện kiểm toán toàn diện. Đây là vấn đề.” – Jack Reed
“Tether có thể là công cụ của Bắc Triều Tiên, khủng bố, buôn người và các mạng lưới tội phạm.” – trích từ phiên tranh luận tại Thượng viện
Những cáo buộc nặng nề này cho thấy rõ mục tiêu nhắm đến của GENIUS Act: chính là Tether.

⚖️ Tether – Kẻ thống trị không kiểm toán, thách thức mọi quy chuẩn
Hiện tại, Tether nắm giữ tới 62% thị phần stablecoin toàn cầu, với nguồn cung vượt 112 tỷ USD. Thế nhưng:
- Chưa từng công bố kiểm toán độc lập toàn diện
- Vướng hàng loạt tranh cãi về dự trữ tài sản thiếu minh bạch
- Đã bị Tổng chưởng lý New York cấm hoạt động tại bang này năm 2021, và nộp phạt 18,5 triệu USD
Bất chấp những vấn đề đó, Tether vẫn đứng vững, một phần nhờ vào nhu cầu ở các quốc gia không có hệ thống ngân hàng hiệu quả. Nhưng GENIUS Act có thể làm thay đổi cuộc chơi.
🔍 GENIUS đặt ra 3 lựa chọn sinh tử cho Tether
1️⃣ Tuân thủ đầy đủ quy định
Tether buộc phải:
- Cung cấp kiểm toán độc lập định kỳ
- Duy trì dự trữ minh bạch, 1:1 bằng tài sản an toàn
- Tuân thủ KYC/AML đầy đủ
- Hỗ trợ đóng băng giao dịch theo yêu cầu của cơ quan chức năng
Thách thức: Mô hình hiện tại của Tether chủ yếu nhắm đến thị trường ngoài Hoa Kỳ, nơi mà sự linh hoạt – chứ không phải tuân thủ – là yếu tố cốt lõi. Tuân thủ hoàn toàn có thể làm sụp đổ hệ thống vận hành hiện tại.

2️⃣ Rút lui khỏi thị trường Mỹ
Tether có thể chọn cách rút khỏi Hoa Kỳ, như đã từng rút khỏi thị trường Châu Âu khi MiCA (Markets in Crypto Assets Regulation) có hiệu lực. Tuy nhiên:
- Hoa Kỳ là thị trường thanh khoản sâu nhất, chiếm phần lớn dòng vốn tổ chức.
- Nếu Tether rút lui, Circle (USDC) – đối thủ tuân thủ pháp lý nghiêm ngặt – sẽ tận dụng cơ hội để giành thị phần.
Cái giá của sự rút lui có thể là mất vị thế thống trị toàn cầu.
3️⃣ Ra mắt một stablecoin mới “hợp pháp hóa”
Theo một số tuyên bố gần đây từ CEO Paolo Ardoino, Tether có thể phát hành một stablecoin tuân thủ riêng biệt cho Hoa Kỳ, tách biệt hoàn toàn với USDT.
- Stablecoin mới này sẽ có cơ chế kiểm toán định kỳ, dự trữ rõ ràng, và có thể đóng băng token theo yêu cầu pháp lý.
- Đây là cách giữ chân thị trường Mỹ mà không làm tổn hại mô hình hiện tại của USDT tại các thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn rủi ro:
- Tạo ra sự chia rẽ thương hiệu Tether
- Tăng cường giám sát từ chính phủ
- Không đảm bảo được sự ủng hộ từ cộng đồng người dùng truyền thống của Tether
🥊 Tether vs Circle – Ai sẽ trụ lại?
🔵 Tether – Mạnh về quy mô, yếu về minh bạch
- Ưu thế: Được sử dụng rộng rãi ở các quốc gia thiếu ngân hàng, sàn giao dịch lớn vẫn ưu tiên
- Nhược điểm: Mối quan hệ căng thẳng với cơ quan quản lý, chưa từng kiểm toán
🟢 Circle (USDC) – Ít thị phần, nhưng tuân thủ toàn diện
- Ưu thế: Tuân thủ pháp luật Mỹ, được Coinbase hậu thuẫn, dễ tiếp cận vốn tổ chức
- Nhược điểm: Mất niềm tin sau cú depeg năm 2023 và chưa có độ phủ toàn cầu
GENIUS Act có thể là cột mốc chuyển giao quyền lực, trao lại thế thượng phong cho Circle, đặc biệt nếu các nhà đầu tư tổ chức ưu tiên sự an toàn pháp lý hơn tính linh hoạt.

🌍 Ý nghĩa toàn cầu – Không chỉ là cuộc chiến trong nội địa Mỹ
Dù chỉ chiếm khoảng 1,1% nguồn cung USD hiện tại, stablecoin đã trở thành công cụ thanh toán xuyên biên giới hiệu quả, đồng thời là cầu nối giữa tài sản truyền thống và DeFi.
Việc kiểm soát Tether đồng nghĩa với kiểm soát phần lớn dòng thanh khoản kỹ thuật số toàn cầu. Nếu GENIUS Act buộc được Tether phải điều chỉnh, đây có thể là mô hình mẫu cho các quốc gia khác, như Anh, Singapore, Nhật Bản…
🔚 Kịch bản tương lai: Tether hành động – hoặc sẽ bị hành động
Tether hiện đang ở trung tâm của cuộc chơi stablecoin, nhưng GENIUS Act có thể kích hoạt cuộc tái cấu trúc toàn ngành:
Kịch bản | Khả năng | Hệ quả |
---|---|---|
Tuân thủ đầy đủ | Trung bình | Ảnh hưởng mô hình hoạt động, giữ thị phần Mỹ |
Rút khỏi Hoa Kỳ | Trung bình – Cao | Mất thị phần, USDC vươn lên |
Phát hành stablecoin mới | Cao | Bảo vệ thương hiệu, đối phó rủi ro pháp lý |
❓ Câu hỏi then chốt: Tether sẽ phản ứng ra sao?
Với sức mạnh hiện tại, Tether vẫn có thể đàm phán thay vì đối đầu, nhưng cơ hội không còn nhiều. Quyết định tiếp theo của họ sẽ là đòn bẩy hoặc cản trở lớn nhất cho sự phát triển của stablecoin nói chung và đồng đô la kỹ thuật số trong tương lai.
Liệu Tether sẽ chuyển mình thành một tổ chức minh bạch toàn diện, hay tiếp tục là một thế lực “ngoài vùng kiểm soát” – và chấp nhận rút lui khỏi những trung tâm tài chính lớn nhất hành tinh?