Iran đã đào được bao nhiêu Bitcoin để đối phó lạm phát và trừng phạt quốc tế? Toàn cảnh ngành công nghiệp đào coin bí ẩn nhất thế giới
by admin 
Từ năm 2019, Iran đã xem Bitcoin và tiền điện tử như một “lối thoát tài chính”, trong bối cảnh quốc gia này bị cô lập bởi các lệnh trừng phạt quốc tế và rơi vào vòng xoáy siêu lạm phát. Khi đồng rial mất giá không phanh, người dân và cả chính phủ đã chuyển sang khai thác và sử dụng BTC như một cách để duy trì giá trị tài sản và tham gia vào thương mại xuyên biên giới mà không cần dùng đến USD.
Tuy nhiên, Iran đã thực sự đào được bao nhiêu Bitcoin? Ai đang kiểm soát hoạt động này? Và liệu ngành công nghiệp đào coin của nước này có đủ sức tạo ra một ảnh hưởng toàn cầu?
🛑 Con số thật sự: 60.000 hay 200.000 BTC?
Việc xác định số lượng Bitcoin mà Iran sở hữu hoặc từng khai thác là gần như bất khả thi, do tính ẩn danh của blockchain và phần lớn hoạt động khai thác tại nước này được tiến hành trong bí mật.
- Theo Trung tâm Tài chính Thay thế Đại học Cambridge, Iran từng chiếm 7,5% tổng hashrate toàn cầu vào tháng 3/2021 – một con số khiến nhiều người bất ngờ.
- Tuy nhiên, đến tháng 1/2022, tỷ lệ này tụt mạnh xuống chỉ còn 0,12%, sau một loạt chiến dịch trấn áp các trang trại đào chui và tình trạng thiếu điện nghiêm trọng.
📊 Dự báo từ các chuyên gia:
- Andrew Scott Easton (CEO của Masterminded) ước tính Iran đã khai thác khoảng 60.000 BTC, tương đương 6,4 tỷ USD theo giá hiện tại.
- Kent Halliburton (CEO Sazmining) cho rằng con số này có thể lên tới 100.000 – 200.000 BTC (10,7 – 21,4 tỷ USD), đặc biệt trong giai đoạn từ 2018–2023, khi Iran chính thức hợp pháp hóa khai thác tiền điện tử.
Dù vậy, cả hai đều thừa nhận rằng hơn 85% hoạt động khai thác tại Iran là bất hợp pháp, khiến việc thống kê trở nên vô cùng khó khăn.
⚙️ Đào coin “chui”: Mạng lưới ngầm khổng lồ len lỏi khắp Iran
Theo Crystal Intelligence, có tới 700.000 máy đào coin hoạt động trái phép ở Iran tính đến đầu năm 2025. Mặc dù chính phủ đã cấp hơn 10.000 giấy phép cho các thợ đào hợp pháp, nhưng chi phí điện cao, thuế khắt khe và quy định khắt khe khiến phần lớn thợ đào chuyển sang hoạt động ngầm để sinh lời.
❌ Hợp pháp không sinh lời, bất hợp pháp mới giàu:
- Điện dành cho công nghiệp đào hợp pháp đắt hơn cả ngành thép.
- Mọi Bitcoin khai thác hợp pháp phải bán lại cho Ngân hàng Trung ương, khiến thợ đào mất quyền sở hữu BTC.
- Ngược lại, hoạt động “chui” tại các trường học, nhà thờ hoặc các tổ chức có điện trợ giá lại đem về lợi nhuận lớn.
Thậm chí, nhiều tổ chức liên quan đến chính phủ cũng tận dụng các chính sách nội bộ để thiết lập các trang trại khai thác nội bộ mà không bị phát hiện.
🔌 Áp lực lên hệ thống điện quốc gia
Việc hàng trăm nghìn máy đào hoạt động không kiểm soát đã gây quá tải nghiêm trọng cho lưới điện quốc gia Iran, dẫn đến các đợt mất điện diện rộng vào mùa hè và mùa đông.
Tập đoàn điện lực Tavanir từng treo thưởng cho người dân tố cáo các trang trại đào lậu. Theo báo cáo năm 2022, hơn 9.400 thiết bị đào bất hợp pháp đã bị thu giữ chỉ riêng tại Tehran.
💣 Fordow – cơ sở hạt nhân có thể là trung tâm đào Bitcoin?
Vào tháng 6/2025, sau một cuộc không kích của Mỹ vào cơ sở hạt nhân Fordow, hashrate toàn cầu sụt giảm tới 27,9%, làm dấy lên nghi ngờ rằng Iran đang đào BTC tại đây.
Dù chưa có bằng chứng xác thực, giới phân tích cho rằng Fordow có đủ cơ sở hạ tầng điện để vận hành một “siêu trang trại đào coin”, và nếu điều đó là thật, đây chắc chắn là dự án do chính phủ hoặc IRGC kiểm soát.
🧨 IRGC – thế lực đứng sau các mỏ Bitcoin của Iran?
Nhiều chuyên gia, bao gồm cả Andrew Easton và Rajat Ahlawat, tin rằng Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) là một trong những thế lực lớn nhất đứng sau mạng lưới khai thác Bitcoin ở nước này.
IRGC sở hữu:
- Hạ tầng điện riêng
- Quyền tiếp cận hệ thống phân phối nhiên liệu
- Khả năng “bảo vệ” hoạt động khỏi sự giám sát của quốc tế
“Nếu chính phủ hoặc IRGC đứng sau, thì gần như không có cách nào truy dấu nguồn gốc các đồng BTC đó,” – Ahlawat nhận định.
👨👩👦👦 Người dân Iran đào Bitcoin để tồn tại giữa lạm phát
Không chỉ chính phủ, người dân cũng coi crypto là nơi trú ẩn tài chính. Nhiều hộ gia đình tại Tehran và Mashhad thiết lập dàn máy đào nhỏ ngay trong nhà, tận dụng giá điện trợ cấp.
- Một tài khoản X chuyên bán hộp cách âm cho máy đào mini tại nhà đã thu hút tới 166.000 người theo dõi – chiếm 0,18% dân số Iran.
- Trong khi đó, hàng triệu người trẻ Iran đổ xô vào các game Web3 như Hamster Kombat để hy vọng kiếm chút token “phòng thân” chống lại lạm phát 38%/năm.
Tuy nhiên, token HMSTR đã sụt tới 90%, phản ánh sự rủi ro khủng khiếp của các tài sản không được hậu thuẫn thực tế.
📌 Kết luận: Iran đang âm thầm tận dụng Bitcoin như một “vũ khí chiến lược”
- Dù không ai biết chính xác Iran nắm giữ bao nhiêu Bitcoin, nhưng quy mô và tính chất phi tập trung của hoạt động khai thác khiến quốc gia này có thể vượt qua các lệnh trừng phạt tài chính toàn cầu.
- Bitcoin đã trở thành một phần trong chiến lược sinh tồn quốc gia, cả ở cấp chính phủ và người dân – một công cụ để giữ giá trị, giao dịch xuyên biên giới và đối phó với nền kinh tế đang khủng hoảng.
